Dit kan onder andere veroorzaakt worden door een hoge werkdruk, slechte werkomstandigheden of persoonlijke problemen. Rust nemen is in dit geval het beste medicijn, ook kan je een vitaliteitscoach inschakelen om ervoor te zorgen dat je weer fit door het leven gaat.
Wij leggen je uit wat het is, hoe je het kan herkennen en geven je tips om ervan te herstellen!
Wat is de betekenis van surmenage?
Surmenage is een Frans woord en letterlijk vertaald betekent het ‘overwerkt’. Het is een ander woord voor overspannenheid en gaat over het feit dat iemand over een langere periode angst en stress ervaart. Een summenage is het stadium tussen overspannenheid en een burn-out in.
Het is daarom erg belangrijk om te luisteren naar stressklachten om te voorkomen dat je in een burn-out raakt. Langdurige overbelasting kan namelijk leiden tot vervelende fysieke en mentale klachten, zoals:
- Depressies
- Angst
- Stress
- Duizeligheid
- Moeite met eten
- Slaapproblemen
- Geheugenverlies door stress
Ervaar jij al enige tijd één of meerdere van deze klachten? Dan kan je spreken van een surmenage. Zoals gezegd is het belangrijk om deze klachten serieus te nemen, om erger te voorkomen. Vaak is er meer nodig dan een extra dagje vrij en moeten er structurele veranderingen plaatsvinden. Deze vertel ik je verder op in het artikel.
Wat zijn de oorzaken van surmenage?
Er zijn verschillende manieren waarop overspannenheid kan optreden en zich kan ontwikkelen in surmenage. De meest voorkomende oorzaken zijn:
Te hoge werkdruk: Een hoge werkbelasting en het hebben van veel verantwoordelijkheden is een veelvoorkomende oorzaak voor surmenage. Als je teveel hooi op de vork geschept krijgt en de stapel maar niet minder wordt, kan dit leidden tot een hoge mate van stress op de werkvloer.
Slechte werkomstandigheden: Naast een hoge werkdruk kan een slechte werkomgeving ook zorgen voor surmenage. Denk aan een onprettige werksfeer, slechte communicatie of ongezonde werkgewoontes. Vitaliteit op de werkvloer is dan ook erg belangrijk. Het gesprek aan gaan over gezondheid is hierin de eerste stap.
Persoonlijke kenmerken: Sommige mensen hebben meer kans op een surmenage door de kenmerken die ze van zichzelf hebben. Iemand die heel perfectionistisch en/of gedrevenen is, of iemand die zich snel zorgen maakt, heeft meer kans op surmenage.
Ervaringen uit het verleden: Heftige ervaringen vanuit het verledenen kunnen een blijvende impact achterlaten en zich vertalen in een stressreactie(s) of angst.
Gebeurtenis: Surmenage kan ook voortkomen uit een gebeurtenis in je leven, zoals de geboorte van je kind, het verliezen van je baan, een scheiding of het verliezen van een dierbare. Deze gebeurtenissen kunnen voor veel stress zorgen en als dit lang ophoudt kan dit zorgen voor surmenage.
Levensstijl: Hoe iemand leeft kan veel invloed hebben op hoeveel stress diegene ervaart. Met ongezond eten, teveel koffie of alcohol, niet genoeg beweging en slaap vraag je veel van je lichaam. Hierdoor zal je weerstand en daarmee je draagkracht verminderen.
Hoelang duurt surmenage?
Dat is erg lastig te zeggen, omdat dit per persoon erg verschillend is. Er gaat namelijk een periode van stress aan vooraf die voor iedereen anders is. Ook gaat iedereen anders om met het herkennen van, en handelen op de klachten. Uit verschillende bronnen blijkt dat herstellen van surmenage gemiddeld 11 weken duurt.
Echter kan bij het negeren van stressklachten een surmenage al snel oplopen tot een periode van een halfjaar. Dit vergroot ook het risico op een burn-out. Het is daarom belangrijk om op tijd de klachten te herkennen.
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Wat is het verschil tussen surmenage en burn-out?
Surmenage en burn-out lijken op elkaar, maar er is een belangrijk verschil tussen de twee:
Surmenage betekent letterlijk ‘overwerkt’ en is een gevolg van langdurige stress of overbelasting. Je lichaam en geest geven duidelijke signalen dat het te veel wordt, zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid en moeite met concentreren. Met voldoende rust en aanpassingen in je levensstijl kun je hier vaak nog goed van herstellen.
Burn-out is een ernstigere vorm van vermoeidheid. Dit ontstaat wanneer je langdurig de signalen van surmenage negeert en jezelf blijft overbelasten. Er is dan sprake van chronische stress. Bij een burn-out is je energie volledig op en voel je je zowel fysiek als mentaal uitgeput. Herstel van een burn-out duurt meestal langer en vraagt vaak om professionele hulp.
Kortom, een surmenage is een voorstadium van burn-out. Als je de klachten van surmenage op tijd herkent en actie onderneemt, kun je een burn-out voorkomen.
Hoe kan je surmenage klachten herkennen?
De specifieke symptomen van surmenage kunnen per persoon verschillen en zullen de ene dag erger zijn dan de andere. Toch is het goed om de klachten op tijd te herkennen. De meeste voorkomende klachten zijn als je overspannen bent zijn:
Mentale klachten
- Continu gevoel van spanning
- Piekeren en onzekerheid over jezelf
- Geheugen- of concentratieproblemen
- Kort lontje en snel geëmotioneerd
- Angstklachten en negatief zelfbeeld
Fysieke klachten
- Vermoeidheid en fysieke uitputting
- Hoofdpijn en keelpijn
- Hoge ademhaling en gespannen gevoel op de borst
- Spanning in schouders en nek
- Onverklaarbare spier- of gewrichtspijn
- Duizeligheid (soms erger bij opstaan)
- Hartkloppingen
Overige gevolgen
- Slaapproblemen (moeite met inslapen, doorslapen of onrustige slaap)
- Maag- en darmklachten
- Verzwakte weerstand en vaker ziek
10 tips om van je surmenage te herstellen
Hoewel een surmenage erg vervelend is, zijn er veel dingen mogelijk om weer fit en vitaal door het leven te gaan. Door stapsgewijs aanpassingen door te voeren in je dagelijkse routine zal je al snel merken dat je meer zin in het leven krijgt. Enkele tips om dit te bereiken zijn:
1. Doe dingen die je gelukkig maken
Neem de tijd voor activiteiten waar je blij van wordt. Dit kan je helpen om je energie terug te krijgen en je stemming te verbeteren. Probeer je dagelijkse routine aan te passen en ruimte te maken voor deze positieve momenten.
2. Praat over je gevoelens
Vaak stoppen we weg hoe we ons echt voelen, omdat we niet willen laten zien hoe het echt met ons gaat. Het delen van je emoties met vrienden, familie of een professional kan opluchten en helpen bij je herstel. Het uiten van je gevoelens voorkomt dat stress zich opstapelt.
3. Ga aan de slag met ontspanningsoefeningen en mindfulness
Plan dagelijks momenten van rust in. Dit kan door middel van meditatie, ademhalingsoefeningen of gewoon rustig een boek lezen. Het doel is om je geest tot rust te brengen en nieuwe energie op te doen. Hoewel een avondje serie kijken ook aanvoelt als rust en ontspanning geeft dit juist weer nieuwe prikkels en rust je dus niet echt uit.
4. Ga lekker naar buiten
Wandelen in de natuur kan wonderen doen voor je mentale welzijn. Het helpt je gedachten te verzetten en vermindert stress. Probeer daarom dagelijks een frisse neus te halen. Een kleine wandeling zal al goed doen!
5. Probeer nieuwe dingen
Het ontdekken van nieuwe hobby’s of activiteiten kan je zelfvertrouwen een boost geven en je uit een sleur halen. Dit hoeft niet groots te zijn; kleine veranderingen kunnen al een positief effect hebben. Misschien heb je altijd al een sport willen proberen of een curcus willen doen, pak die kans.
6. Zorg voor een goed slaapritme
Voldoende slaap is belangrijk voor herstel. Probeer elke dag op dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan. Een rustige slaapomgeving zonder afleidingen draagt bij aan een betere nachtrust en een fitter gevoel.
7. Eet gezond en gevarieerd
Het is niet voor niets dat je darmen het tweede brein worden genoemd. Een uitgebalanceerd dieet ondersteunt zowel je lichaam als geest. Zorg daarom voor voldoende groenten, fruit en eiwitten in je maaltijden. Een gezonde voeding kan je energieniveau verbeteren en je beter laten voelen.
Door stress en angst kan het ook zijn dat je op emotie gaat eten om zo de last te verlichten. Door een goed dieet kan je dit (deels) voorkomen.
8. Beperk cafeïne en alcohol
Te veel cafeïne en alcohol kunnen je slaap en stemming negatief beïnvloeden. Je hoeft er niet helemaal mee te stoppen, maar door de inname te minderen zal je een natuurlijker energie niveau bereiken, waardoor je je al snel beter voelt.
9. Leer ‘nee’ zeggen
Het is belangrijk om je eigen grenzen te kennen en te respecteren. Door af en toe ‘nee’ te zeggen tegen extra taken of verplichtingen, voorkom je overbelasting en geef je jezelf de ruimte om te herstellen. Dit geldt voor zowel je werk als privésituatie.
10. Schakel professionele hulp in
Als je merkt dat je er zelf niet uitkomt, kan het een goede zet zijn om hulp te zoeken via een psycholoog of vitaliteitscoach. Psychologen en coaches kunnen vaak goed helpen om stressreacties te verminderen en je beter in je vel te laten zitten. Belangrijk is dat je iemand kiest die bij jou past en waar jij je comfortabel bij voelt om je gevoelens te delen.
Door enkele, of al deze tips toe te passen kan je voorkomen dat je in een burn-out beland. Ik raad je aan om deze tips niet allemaal te gelijk op te pakken, maar ze juist stapje voor stapje in je dagelijkse routine te verwerken. Zo kan je er langzaam aan wennen en voorkom je dat het teveel wordt. Zo verklein je de kans op een terugval en heb je meer succes op herstel van surmenage.
Heb je liever dat wij jullie helpen in dit proces? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. We kijken graag mee hoe een PMO of PAGO je personeel hiermee kan helpen.
